ปฐม ภาค : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ หน้า 57 / 57

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ ต๋ เว ปสนฺติ มาโร อสุภานุปสฺส วิหรนต์ โภชนมหิ จ มตฺตญฺญ่ (๑๔) วาโต รุกฺข์ว ทุพพล. อินทริเยสุ สุสํวุฒิ สทฺธ์ อารทธวีริย์ ต๋ เว น ป หติ มาโร วาโต เสล์ว ปพฺพต ผู้ตามเห็นอารมณ์ว่างาม ไม

คาถาธรรมบทเป็นพระธรรมเทศนาที่สอนเกี่ยวกับการควบคุมอินทรีย์และการรักษาศีลเพื่อไม่ให้มารรังควานเรา ถือเป็นหลักธรรมที่สำคัญที่ช่วยนำไปสู่การพัฒนาจิตใจและการเข้าถึงความสงบในชีวิต โดยเปรียบเทียบกับต้นไม้ที

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ ธมฺโม ทเว รกฺขติ ธมฺมจารี (๑๖) ธมฺโม สุจิณฺโณ สุขมาวหาติ เอสานิส์โส ธมฺเม สุจิณฺโณ น ทุคคติ คฉติ ธมฺมจารีติ ธรรมแล ย่อมรักษาผู้มีปกติประพฤติธรรม ธรรมที่ประพฤติดีแล้ว ย่อมนำสุขมาให้

ในเนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการประพฤติธรรมและผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการทำดี ทั้งยังเน้นถึงการรู้สาระและอสาระในชีวิต การประพฤติธรรมช่วยให้ผู้ปฏิบัติมีความสุขและไม่ตกไปในทุคติ และได้ยกตัวอย่างเรื่องรา

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๑๘) จตุปฺปที่ สงฺขมุข ภริย์ เต อานยิสสามิ, นารี สพฺพงฺคโสภินิ เอวํ ชานาห์ คทรภาติ เราจักน่านางลาสาว มีเท้า ๔ มีหน้าดุจสังข์มีสรรพางค์กายงาม มาเป็นภรรยาเจ้า, แน่ะลาเจ้าจงรู้อย่างนี้

เนื้อหาในศาลาธรรมบทึกแสดงถึงจตุปฺปที่ สงฺขมุข ที่มีความหมายเกี่ยวกับภรรยาที่มีลักษณะสวยงาม และการสำแดงเรื่องสภาวะของผู้ทำบาปที่ต้องเผชิญกับความเศร้าโศกในชีวิต อาทิเช่น ความเร่าร้อนในอเวจีที่แผ่ไปทั่วแ

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๒๒) ผู้มีบุญอันทำไว้แล้ว ย่อมเพลิดเพลินในโลกนี้, ละไปแล้ว ย่อม เพลิดเพลิน เขาย่อมเพลิดเพลินในโลกทั้งสอง เขาย่อมเพลิดเพลินว่า “เราทำบุญไว้แล้ว” ไปสู่สุคติ ย่อมเพลิดเพลินยิ่งขึ้น ๑๔.

คาถาธรรมบทในภาค ๑-๘ กล่าวถึงผู้ที่มีบุญและการทำบุญที่ส่งผลต่อความเพลิดเพลินในโลกนี้และโลกหน้า การปฏิบัติตามพระพุทธพจน์ที่มีประโยชน์ ทั้งนี้ผู้ที่กล่าวพระพุทธพจน์แม้เพียงน้อย แต่มีการประพฤติดี ก็สามารถ

ภาค ต คาถาธรรมบท

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๔ (๒๕) ความฟุ้งซ่านแห่งจิต, ความขัดข้องแต่พระราชา, ความกล่าวต่อย่าง ทารุณ, ความเสื่อมรอบแห่งหมู่ญาติ, ความย่อยยับแห่งโภคะ, อีก ประการหนึ่ง ไฟป่าย่อมไหม้เรือนของผู้นั้น เพราะความแตกแห่

คาถาธรรมบทนี้พูดถึงสภาพจิตและความรู้สึกต่างๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิต โดยเฉพาะการฟุ้งซ่านของจิตใจและความรักที่เกิดจากการเชื่อมโยงกันในอดีตและปัจจุบัน คาถายังสอนให้เห็นถึงไฟของความทุกข์และความเสื่อมเสียที่เก

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๒๖) รตฺตสฺส หิ อุกกุฏิ ปท์ ภเว, ทุฏฐสส โหติ สหสานปีฟิต, มู ทสฺส โหติ อวกฑุฒิต ปท วิวฏจฉทสฺส อิทมีทิสํ ปทนฺติ ก็คนเจ้าราคะ พึงมีรอยเท้ากระหย่ง (เว้ากลาง), คนเจ้าโทสะ ย่อม มีรอยเท้าอ

คาถาธรรมบทนี้เป็นการสอนเกี่ยวกับพฤติกรรมและผลของกิเลส เช่น ราคะ โทสะ และโมหะ ที่ส่งผลต่อความเป็นมนุษย์และการกระทำในชีวิตประจำวัน การเจริญปัญญาและศึกษาธรรมนี้ จะช่วยให้ผู้อ่านเข้าใจในตัวเองและส่งผลต่อก

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๒๘) เอส ภิยโย ปมุยหามิ สพฺพา มุนฺหนฺติ เม ทิสา, สามาวติ ม์ ตายสฺสุ ตัวญฺจ เม สรณ์ ภวาติ เรานี้เลือนหลงยิ่งขึ้น, ทิศทั้งปวงย่อมมืดตื้อแก่เรา, สามาวดีเอ๋ย เจ้าจงต้านทานเราไว้ และเจ้า

บทความนี้เน้นถึงความสำคัญของการไม่ประมาทซึ่งนำไปสู่อมตะและการหลุดพ้นจากความมืดมัวของโมหะ โดยแสดงให้เห็นว่าความไม่ประมาทและการเข้าใจในธรรมช่วยให้บัณฑิตบรรลุถึงนิพพานและหลุดพ้นจากความทุกข์ที่เกิดจากการป

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๓๐) ราคะ ชื่อว่าธุลี, แต่เรณู (ละออง) ท่านหาเรียกว่า (ธุลี) ไม่: คำว่า “ธุลี” นั่นเป็นชื่อของราคะ, ภิกษุเหล่านั้น ละธุลีนั่นได้ขาดแล้วอยู่ใน ศาสนาของพระพุทธเจ้าผู้ปราศจากธุลี (คาถา

คาถาธรรมบทนี้เน้นความสำคัญของการละราคะที่เรียกว่า 'ธุลี' และการดำรงอยู่ในศาสนาของพระพุทธเจ้า ผู้มีปัญญาเหล่านั้นสามารถรู้แจ้งในการกระทำและอยู่บนหนทางแห่งการปฏิบัติธรรม โดยอ้างถึงการใช้ทุนทรัพย์ในการสร

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๓๒) 5. เรื่องภิกษุ ๒ สหาย [๒๐] อปปมตโต ปม เตสุ สุตฺเตสุ พหุชาคโร อพล สํว สีฆสุโส หิตวา ยาติ สุเมธโส ผู้มีปัญญาดี เมื่อชนทั้งหลายประมาทแล้วไม่ประมาท, เมื่อชนทั้ง หลายหลับแล้ว ตื่นอย

คาถาธรรมบทนี้กล่าวถึงความสำคัญของการไม่ประมาท และความเป็นผู้มีปัญญา ผู้ที่ไม่ประมาทจะถูกยกย่องในสังคม อีกทั้งยังยกตัวอย่างการประพฤติที่ถูกต้องต่อผู้มีอำนาจและการใช้วาจาที่สุภาพในการสื่อสาร ซึ่งนำไปสู่

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๓๔) ต. จิตตวรรควรรณนา ๑. เรื่องพระเมฆิยเถระ ผนทน์ จปล์ จิตต์ อุชิ กโรติ เมธาวี วาริโชว ถเล ขิตฺโต ปริมนท ท่ จิต ทุรกฺข์ ทุนนิวารย์ อุสุกาโรว เตชน์ โอกโมกตอนฺภโต มารเธยฺย์ ปหาตเว ฯ

เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของการฝึกฝนจิตใจให้มีความมั่นคงและควบคุมได้ สิ่งนี้มีความยากลำบากเหมือนกับการควบคุมปลาในน้ำ โดยพระเมฆิยเถระได้เสนอมุมมองเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมเพื่อให้จิตใจหลุดพ้นจากความวุ่นวาย

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๓๖) ๕. เรื่องพระจิตตหัตถเถระ [๒๔] อนวฏฐิตจิตฺตสุส สทฺธมฺนํ อวิชานโต ปริปุลวปสาทสฺส ปญฺญา น ปริปูรติ อนวสฺสุตจิตฺตสฺส อนนุวาทตเจตโส ปุญญปาปปทีนสุส นตฺถิ ชาครโต ภย์. ปัญญาย่อมไม่บริบ

คาถาธรรมบทนี้อธิบายถึงความสำคัญของจิตที่มั่นคงและปัญญาในการเข้าใจพระสัทธรรม โดยระบุว่าความกลัวไม่มีแก่ผู้มีจิตใจที่ปราศจากราคะและโทสะ และควรฝึกฝนสิกขาเพื่อความรู้และสันติสุข ของผู้ประพฤติธรรม สามารถทำ

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๓๘) ๔. เรื่องพระโสไรยเถระ [๓๒] น ต์ มาตา ปิตา กริยา อญฺเญ วาปิ จ ญาตกา สมมาปณิหิต จิตต์ เสยฺยโส นํ ตโต กเร. มารดาบิดา ก็หรือว่าญาติเหล่าอื่น ไม่พึงทำเหตุนั้น (ให้ได้), (แต่) จิตอัน

ภาค ด คาถาธรรมบท

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๔ (๔๒) ๔. เรื่องนางปติปูชิกา [๓๖] ปุปผานิ เหว ปจิมนต์ พยาส ดมนส์ นร่ อติตตเยว กาเมสุ อนฺตโก กุรุเต วส์ ฯ มัจจุ ผู้ทำซึ่งที่สุด กระทำนระผู้มีใจข้องในอารมณ์ต่าง ๆ เลือกเก็บ ดอกไม้อยู่เท

คาถาธรรมบทนี้นำเสนอเรื่องราวที่มีความหมายลึกซึ้งในเรื่องธรรม สำหรับการเข้าใจคุณค่าของการทำความดี และหลีกเลี่ยงความลุ่มหลงในอารมณ์ต่าง ๆ มีการยกตัวอย่างจากชีวิตของนางปติปูชิกา และโกสิยเศรษฐี โดยใช้การเ

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ กทาห์ นวปปาสาท วิหารทานํ ทสฺสามิ 'กทานํ มญฺจ สญฺจ, เสนาสนภัณฑ์ ทสฺสามิ “กทาห์ สลากภัตต์, โภชนทานํ ทสฺสามิ (๔๔) สุธามตฺติกเลปน์ สงฺกปฺโป มยุท ปูริโต. ภิสิพิพฺโพหนานิ จ สงฺกปฺโป มนฺท

ศาลาธธรรมบทนี้กล่าวถึงความตั้งใจในการถวายทานในรูปแบบต่าง ๆ เช่น วิหารทาน เสนาสนภัณฑ์ โภชนทาน จีวรทาน และเภสัชทาน โดยแสดงถึงความสำคัญของการทำบุญในทางศาสนา และการสะสมกุศล โดยมีการใช้วัสดุต่าง ๆ ที่เหมาะ

คาถาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๔๖) ปิณฺฑปาติกสฺส ภิกฺขุโน อตฺตภรสฺส อนุญฺญโปสิโน เทวา ปิหยนฺติ ตาทิโน อุปสนฺตสฺส สทา สตีมโตติ เทวดาและมนุษย์ ย่อมพอใจ แก่ภิกษุผู้ถือการเที่ยวบิณฑบาต เป็นวัตร ผู้เลี้ยงตัวเอง มิใช่

คาถาธรรมบทกล่าวถึงความสำคัญของการบิณฑบาตในชีวิตของภิกษุ ที่มีการถือปฏิบัติและข้อปฏิบัติ เรื่องราวเกี่ยวกับกลิ่นที่เกิดจากผู้มีศีลและปรินิพานของพระโคธิกเถระก็ได้รับการกล่าวถึง โดยชี้ให้เห็นถึงความมั่นค

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๕๐) ๑. ๕. พาสวรรควรรณนา เรื่องบุรุษคนใดคนหนึ่ง [๔๕] ทุชฺชีวิตมชีวิมหา, เยสนฺโน น ททามุห เส วิชชมาเนสุ โภเคสุ ทีป์ นากมุท อตฺตโนติ เราทั้งหลายเหล่าใด เมื่อโภคะทั้งหลายมีอยู่ ไม่ได้ถ

เนื้อหานี้เกี่ยวกับการวิเคราะห์ชีวิตของบุรุษคนหนึ่งในเชิงจริยธรรม โดยตั้งคำถามเกี่ยวกับการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าและการทำบุญถวายทาน การโฟกัสที่การศึกษาธรรมะและการพัฒนาความดีในชีวิต โดยโจทย์ของการสนทนาคื

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๕๒) ๒. เรื่องสัทธิวิหาริกของพระมหากัสสปเถระ [๔๖] มนุสฺสสเสว เต สีส์ อถ เกน น วณเณน หตุถปาทา จ วานร อคารนฺเต น วิชฺชตีติ วานร ศีรษะและมือเท้าของท่านก็มีเหมือนของมนุษย์, เมื่อเช่นนั้

เนื้อหาเกี่ยวกับการเปรียบเทียบระหว่างวานรและมนุษย์ รวมถึงปัญญาและความมั่นคงทางจิตของบุคคล เทียบเคียงสภาพภายในกับความเหมาะสมของการมีสุขภาพ โดยแสดงให้เห็นถึงหลักคิดที่ว่า สุขภาพที่ดีต้องอาศัยจิตที่มั่นค

ศาลาธรรมบท ภาค ๑-๘ (๕๔) บุคคลใดโง่ ย่อมสำคัญความที่แห่งตนเป็นคนโง่, บุคคลนั้นจะเป็น บัณฑิตเพราะเหตุนั้นได้บ้าง; ส่วนบุคคลใดเป็นคนโง่ มีความสำคัญว่า ตนเป็นบัณฑิต บุคคลนั้นแล เราเรียกว่า “คนโง่ ๕. เรื่อ

ศาลาธรรมบทนี้เน้นการแยกแยะบุคคลที่มีปัญญาและบุคคลที่โง่เขลา บุคคลที่มองว่าตนเองเป็นบัณฑิตโดยที่เขาไม่รู้และไม่เข้าใจธรรมชาติของชีวิตจะเป็นคนโง่ ในขณะที่บุคคลที่สามารถเรียนรู้จากบัณฑิตแม้เพียงช่วงสั้น